Tegenwoordig is het zoeken naar vormen van “zelfverdediging” heel erg populair. Het lijkt vanzelfsprekend te zijn dat men hiernaar op zoek gaat bij de zgn. vechtkunsten of krijgskunsten en er zijn inderdaad veel scholen die (om diverse redenen) hiermee reclame maken. Echter, als we daar iets kritischer naar kijken is dat helemaal niet zo logisch en berust het koppelen van onze zucht naar zelfverdediging en de beoefening van krijgskunst op een (wijdverbreid) misverstand. De krijgskunsten zijn namelijk helemaal niet gericht op (het leren van) vechten, maar juist gericht op het leren van “niet-vechten” in de meest brede zin van het woord. Aikido is erop gericht je te leren omgaan met alle aspecten van het leven ZONDER ermee te gaan vechten en probeert je juist te leren hoe je conflicten in je leven op een frictieloze manier kunt aanpakken en wel met behoud van je eigen integriteit, maar ook met het behoud van de integriteit van de ander, de “aanvaller”.
De meest voorkomende motivatie om te zoeken naar vormen van zelfverdediging is angst. Misschien een angst op basis van een gebeurtenis uit het verleden, maar meestal is het een imaginaire angst op basis van irrationele gevoelens, vaak aangewakkerd door onze omgeving of de media. Vaak worden dit soort gevoelens opgewekt door (onverwachte) veranderingen en situaties in ons leven, waar we liever niet mee te maken willen hebben. Deze angst ontneemt ons echter onze heldere blik op de wereld en laat ons zaken doen die bij nader inzien nogal wat ongewenste bijwerkingen hebben. We doen er dan ook beter aan die gevoelens van angst nader te onderzoeken, dan ze weg te stoppen en op zoek te gaan naar wapens om ons te weer te stellen tegen de denkbeeldige vijanden/demonen, in het leven geroepen door deze angst.
Een ander aspect hiervan is, dat we ons heel goed moeten realiseren, dat wanneer we onze motivatie op angst baseren, we onszelf trainen in achterdocht en argwaan, wederom twee aspecten die ons alleen maar verder weg voeren van onze fundamentele menselijkheid. We zullen dan na verloop van tijd alleen nog maar over onze schouder kijken of onze imaginaire vijand al in aantocht is, in plaats van dat we ons richten op het constructief vormgeven van ons leven ten aanzien van onszelf en de anderen. We verzinken in wat men in de Boeddhistische leer noemt: ” Het Hellerijk”. Eeuwig ronddolen in een wereld van achterdocht, angst en agressie.
De menselijke kwetsbaarheid is iets waar we mee moeten leren leven en die we moeten leren koesteren en het is niet iets waar we ons voor af moeten sluiten. Het is namelijk deze kwetsbaarheid, die een kernkwaliteit is van ons ‘mens zijn’ en ons in staat stelt om empathie te ontwikkelen voor anderen en onszelf. Alleen met behulp van dit invoelend vermogen zijn we in staat om innige verbindingen aan te gaan met anderen. Het is als mens mogelijk om op een constructieve manier om te leren gaan met de onzekerheid die dit gevoel van kwetsbaarheid met zich meebrengt, zonder dat dit ten koste gaat van ons invoelend vermogen.
Deze “onbevreesde kwetsbaarheid” is iets wat we kunnen leren in het Aikido, maar ook met behulp van andere disciplines zoals de Boeddhistische meditatie. Ook deze disciplines zullen niet tot gevolg hebben dat je deze angst niet meer voelt, misschien zelfs in tegendeel, maar kunnen je wel leren er mee om te gaan en het een plek te geven in je leven. Dit vereist hard werk en veel moed en dat is dan ook de reden waarom de mensen die zich op zo’n pad begeven Krijgers worden genoemd.
Meer over deze materie kun je lezen in de volgende artikelen:
De metafoor FOTOvan de Weg binnen de spirituele disciplines
Van de regen in de drup,, een visie op de wens tot zelfverdediging
Veel leesplezier!